Πολιόχνη

Πολιόχνη    

     Ένας από τους σπουδαιότερους οικισμούς του Αιγαιακού χώρου κατά την 3η χιλιετία π.Χ. Η Πολιόχνη της Λήμνου ανήκει στον ίδιο πολιτισμό που ανήκει η Τροία της ίδιας εποχής. Ο κατεξοχήν νησιωτικός αυτός πολιτισμός της 3ης χιλιετίας π.Χ. αναπτύχθηκε στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και το ανατολικότερο σημείο του είναι η Τροία στα Μικρασιατικά παράλια. Οι οικοδομικές φάσεις του προϊστορικού οικισμού της Πολιόχνης καλύπτουν χωρίς διακοπή όλη την 3η χιλιετία π.Χ. Η πόλη της κίτρινης περιόδου καταστρέφεται από φυσικά αίτια, ίσως σεισμό, στο τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ. Η πόλη εγκαταλείφθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα και επαναδραστηριοποιήθηκε, αλλά σποραδικά, κατά τη 2η χιλιετία π.Χ.
         Σήμερα αποτελεί έναν πλήρη οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο, μετά από τις επεμβάσεις του 1994. Ο προϊστορικός οικισμός της Πολιόχνης αποκαλύφθηκε το καλοκαίρι του 1930, μετά από τις αρχαιολογικές έρευνες στο χώρο που έγιναν από την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών. Οι ανασκαφές έγιναν σε δύο περιόδους. Η πρώτη διήρκεσε από το 1930-1936, ενώ η δεύτερη μεταπολεμικά από το 1951-1956. Οι ανασκαφές σε συνδυασμό με εργασίες καθαρισμού, συντήρησης και στερέωσης επαναλήφθηκαν το 1986 ως και το 1995. Το χρονικό διάστημα από τις 16.8.94 έως 16.9.94 πραγματοποιήθηκε αναστηλωτική επέμβαση με στόχο τη στερέωση των αρχαίων τοίχων στην Πολιόχνη. Το έργο περιλάμβανε τις ακόλουθες εργασίες: 1) στερέωση τοίχων με αρμολογήματα και ενέματα και 2) στερέωση υποβάθρου τοίχων με κατασκευή λιθοδομής, εισπίεση ενεμάτων και επένδυση με κονίαμα.

Τα σημαντικότερα Μνημεία του Αρχαιολογικού Χώρου είναι:

Ο προϊστορικός οικισμός της Πολιόχνης της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού ιδρύθηκε στο μεταίχμιο της 4ης προς την 3η χιλιετία π.Χ. πάνω σε ύψωμα, στον όρμο του Βρόσκοπου, στην ανατολική ακτή του νησιού. Γνώρισε πολλές φάσεις αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής ανάπτυξης που αποδόθηκαν συμβατικά από τους ανασκαφείς με ένα ξεχωριστό χρώμα:
Μελανή Περίοδος
Στο ξεκίνημά του, ο οικισμός καταλαμβάνει περιορισμένη έκταση. Τα οικοδομικά ανήκουν σε ελλειψοειδείς καλύβες με μεγάλες διαστάσεις.
Κυανή Περίοδος
Αναπτύσσεται σταδιακά μια μικρή πόλη. Η φυσιογνωμία του οικισμού αλλάζει με την προσθήκη ενός επιβλητικού οχυρωματικού τείχους από ξερολιθιά που προστατεύει τον οικισμό τόσο από την ενδοχώρα, όσο και από τη θάλασσα. Την εικόνα συμπληρώνουν τα πρώτα δημόσια κτήρια: χώρος συνέλευσης των κατοίκων (το "βουλευτήριο") και η κοινοτική σιταποθήκη.
Πράσινη και Ερυθρά Περίοδος
Επέκταση του οικισμού προς το δυτικό και κατασκευή προσθήκης στο ήδη υπάρχον τείχος. Κατά την ερυθρά περίοδο το τείχος ενισχύεται με ημικυκλικά προτειχίσματα. Οι ιδιωτικές οικίες παρουσιάζονται τώρα κατά συστάδες δωματίων.
Κίτρινη Περίοδος
Λείψανα της περιόδου αυτής ερευνήθηκαν κυρίως στην κορυφή του λόφου. Την πόλη διατρέχουν δύο πλακόστρωτοι οδοί. Στο κεντρικό μεγαρόσχημο κτήριο αποκαλύφθηκαν και μεγάλοι αποθηκευτικοί χώροι.
Φαιά και Ιώδης Περίοδος
Τα οικοδομικά λείψανα της πόλης είναι πενιχρά και δεν μαρτυρούν για τη δομή του οικισμού, ο οποίος περιορίζεται.