Το νησί αυτό έχει μια στιβαρή γαστρονομική παράδοση, αναδίδει ένα διανθισμένο από μικρασιατικές επιρροές άρωμα και προσφέρει αξέχαστες στιγμές ψαροφαγίας δίπλα στο κύμα.
Η μακραίωνη ιστορία του τόπου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παραγωγή μοναδικών προϊόντων, όπως το λημνιό κρασί, το τυρί καλαθάκι, το σιτάρι και το εξαιρετικής ποιότητας σουσάμι, που στήριξαν την τοπική οικονομία σε πολλές και διαφορετικές εποχές - κάποια απ’ αυτά συνεχίζουν να το κάνουν μέχρι σήμερα.
Εδώ η κουζίνα εξελίσσεται μέσα στο πλαίσιο της παραδοσιακής διατροφής, μιας και τον κυρίαρχο ρόλο παίζουν, ακόμα και σήμερα, τα αγνά και παραδοσιακά προϊόντα της λημνίας γης. Οι περιπτώσεις δημιουργικής κουζίνας είναι σχεδόν ανύπαρκτες, χωρίς αυτό να ενοχλεί καθόλου, αφού όλα όσα φτάνουν στο πιάτο σου, είναι αγνά, ολόφρεσκα και καλομαγειρεμένα.
Σε τούτο το νησί θα γευτείς μια μεγάλη ποικιλία εδεσμάτων, μεζέδων, ψαρικών, θαλασσινών και κρεάτων, και θα εκπλαγείς ευχάριστα από την αναπάντεχα απλή και εντελώς αυθεντική φινέτσα τους.
Απλότητα και ποιότητα
Ψάξε μόνο για τα αυθεντικά. Τα μαγαζιά όπου συχνάζουν οι ντόπιοι, είναι το μυστικό και η εγγύηση για να γευτείς το καλύτερο. Και μην σου περάσει ποτέ από το μυαλό ότι είναι λίγα εκείνα τα στέκια που μπορούν να ικανοποιήσουν τους απαιτητικούς ουρανίσκους.
Ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα χωριουδάκια, θα βρεις το καφενεδάκι, για να πιείς ένα ρακί με μεζέ. Πολλές φορές μπορεί να σε κεράσουν και να νιώσεις στο πετσί σου την πηγαία φιλοξενία, που σε άλλα μέρη έχει, δυστυχώς, εκλείψει.
Καθώς η Λήμνος είναι ένα από τα πλουσιότερα νησιά του Αιγαίου (από τα πανάρχαια χρόνια υπήρξε σχεδόν αυτάρκες), έχει μια αξιόλογη γαστρονομία, η οποία διατηρείται σε πολύ καλά επίπεδα λόγω της έλλειψης μαζικού τουρισμού. Εδώ ο φτηνός Greek mousaka είναι άγνωστος, ακόμα και στις πιο τουριστικές περιοχές, και τα φαγητά παραμένουν αυθεντικά και βασίζονται στις εξαιρετικές πρώτες ύλες του νησιού, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Η παγκόσμια τάση, που αποζητά την αυθεντική απλότητα, είναι κάτι που ούτως ή άλλως διαθέτει ήδη το νησί. Η κουζίνα της Λήμνου έχει να παρουσιάσει ένα μοναδικό πλούτο, που παραμένει ανέγγιχτος από την εμπορευματοποίηση και το «δήθεν».
Οι βασικές επιρροές της γαστρονομίας του νησιού, προέρχονται από την κεντρική Ελλάδα και τα νησιά της, τη Μικρασία και την Αίγυπτο
Οι Λημνιοί, που από τα πανάρχαια χρόνια υπήρξαν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, φτιάχνουν τα φαγητά τους με ντόπια προϊόντα, και ακολουθούν μια διατροφή ίδια με το τοπίο του νησιού τους: λιτή και απέριττη. Αυτό που σήμερα θεωρείται «must» σε παγκόσμιο επίπεδο, για τους κατοίκους αποτελεί το αυτονόητο εδώ και αιώνες.
Σιτάρι, όσπρια, γαλακτοκομικά προϊόντα, χορταρικά, χοιρινό, κατσικίσιο και αρνίσιο κρέας, κοτόπουλο, κυνήγι, ψάρια και θαλασσινά (τα νοστιμότερα του Αιγαίου) αφθονούν σ’ αυτήν τη γη, σε αντίθεση με το μοσχαρίσιο κρέας, που σπανίζει, μιας και τα μοσχάρια στο νησί είναι λιγοστά. Περίφημες θεωρούνται οι πίτες με τυριά και η κίτρινη κολοκύθα.
Σιτάρι, μέλι, κρασί!
Αυτά τα τρία αγαθά αποτελούν τη βάση της λημνιακής παράδοσης. Από εκεί και πέρα, ψάξε και βρες τον περίφημο, από εξαιρετικό γάλα, τραχανά με τον οποίο φτιάχνουν νοστιμότατες σούπες, ξεχωριστές πίτες, πλιγούρι, - όλα από το ευλογημένο σιτάρι. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που η Λήμνος χαρακτηρίστηκε ως ο σιτοβολώνας της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, την εποχή της παντοδυναμίας της, και, αργότερα, της Κωνσταντινούπολης.
Εξαιρετική φήμη έχουν, επίσης, τα παξιμάδια και το λημνιό αλεύρι, με το οποίο φτιάχνουν όχι μόνο θαυμάσιο ψωμί, αλλά και φλομάρια.
Τυρί
Εκτός από τα φρεσκότατα ψάρια, που ψαρεύονται από τη γύρω πεντακάθαρη θάλασσα, σπουδαία θέση στο καθημερινό τραπέζι κατέχουν και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, με πρώτο και καλύτερο το λημνιό καλαθάκι (περίφημη φέτα). Για την παρασκευή του, χρησιμοποιούν πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα, το οποίο πήζουν μέσα στα τυροβόλια (καλαθάκια πλεγμένα με πράσινα βούρλα). Υπάρχει το φρέσκο και το ξερό ή μελίπαστο, που το στεγνώνουν σε σκιερά μέρη τα καλοκαίρια.
Μέλι
Το εξαιρετικής ποιότητας μέλι της Λήμνου, μοσχοβολάει θυμάρι και θεωρείται ένα από τα καλύτερα και ακριβότερα της Ελλάδας. Παλαιότερα το παρήγαγαν εύποροι κάτοικοι του νησιού, που είχαν σαν χόμπι τη μελισσοκομία, σήμερα, όμως, υπάρχουν πολλοί ερασιτέχνες και άλλοι τόσοι σωστοί επαγγελματίες, από τους οποίους μπορείς να προμηθευτείς αγνό προϊόν. Μη φύγεις σε καμία περίπτωση από το νησί χωρίς να γευτείς το μέλι του.
Κρέας
Για τους Λημνιούς, κρέας σημαίνει αρνί ή κατσίκι. Το χοιρινό το έσφαζαν την επομένη των Χριστουγέννων και το γεγονός αυτό αποτελούσε οικογενειακή γιορτή. Απ’ αυτό δεν πετούσαν σχεδόν τίποτα. Το μοσχάρι έπαιζε και παίζει πολύ μικρό ρόλο στην καθημερινότητά τους. Κρέας για τους κατοίκους είναι, επίσης, και ο κόκορας, με τον οποίο φτιάχνουν σούπα ή κοκκινιστό με φλομάρια.
Ψάρια
Οι Λημνιοί έγιναν ψαράδες και εξοικειώθηκαν με τη γεύση των θαλασσινών μόλις τους 2 τελευταίους αιώνες, μετά την απομάκρυνση, δηλαδή, του κινδύνου των πειρατών. Τη μαγεία του περιττού και της πολυτέλειας, τη διδάχθηκαν από τους Μικρασιάτες και τους πρόσφυγες της Πόλης, και επηρεάστηκαν από τις κοσμοπολίτικες διατροφικές συνήθειες των πλουσίων του Ρωμαίικου Γιαλού. Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα, δεν παύει να υπάρχει στην κουζίνα τους έντονο το στοιχείο της παράδοσης.
Ψωμί και παξιμάδια
Εξαιρετικές είναι οι ποικιλίες ψωμιών και παξιμαδιών, από σταρένιο, σιμιγδαλένιο ή ανάμεικτο με κριθάρι αλεύρι: εφτάζυμα (αφράτα και αρωματικά παξιμάδια, ζυμωμένα με μαγιά και μύκητα ρεβιθιού), κλίκια (μικρά τυρόψωμα σε σχήμα σαλίγκαρου), κλεφτόψωμο (ψωμί αλειμμένο με μέλι και πασπαλισμένο με άχνη ζάχαρη, που, σύμφωνα με την παράδοση, φτιάχνεται από τη μάνα της νύφης, πριν από το γάμο, και «κλέβεται» από μια γειτόνισσα, η οποία το μοιράζει στη γειτονιά)
Τραχανάς
Είναι περίφημος ο λημνιός σταρένιος τραχανάς. Την παλιά εποχή, άλεθαν το σιτάρι σε πέτρινο χερόμυλο, το ανακάτευαν με ξινισμένο γάλα, το άφηναν στον ήλιο να στεγνώσει και, τέλος, το περνούσαν από σήτες. Μέχρι σήμερα τον χρησιμοποιούν για να φτιάχνουν νοστιμότατες σούπες, πίτες, γεμιστούς ντολμάδες ή για να συνοδεύουν το αρνίσιο κρέας.
Φάβα ή, σύμφωνα με την ντοπιολαλιά, αύκος: ένα εξαιρετικά σπάνιο όσπριο. Πρόκειται για μικρό πράσινο μπιζέλι, που, αφού ξεραθεί στον ήλιο, τρίβεται σε μυλόπετρες. Όταν βράσει, γίνεται σαν κρέμα, έχει πράσινο χρώμα και είναι ιδιαίτερα γλυκό.
Τουρσιά
Το μελιτζανάκι και το αγγουράκι δεν λείπουν ποτέ από τα καφενεία, αλλά και από τα περισσότερα σπίτια.
Λαχανικά
Άγρια χόρτα του βουνού, μαυρομάτικα φασολάκια, κουκιά φρέσκα ή ξερά και αμπελοφάσουλα, είναι κάποια μόνο από τα απαραίτητα λαχανικά του λημνιώτικου τραπεζιού.
Μ’ αυτά φτιάχνουν το τουρλού, την ονομαστή, δηλαδή, σπεσιαλιτέ της Λήμνου, που θυμίζει μπριάμι.
Θαλασσινά
Μεγάλη και η ποικιλία στις συνταγές των ψαρικών και των θαλασσινών. Υπέροχη σπεσιαλιτέ θεωρείται ο αστακός με άγρια χόρτα, άνηθο και κριθαράκι ή κοφτό μακαρονάκι, αλλά και τα καλαμαράκια, οι σουπιές ή το χταπόδι πιλάφι, με ή χωρίς ντομάτα.
Σκορδαλιά
Κυρίως με αμύγδαλα, αφού η περιοχή έχει πολλές αμυγδαλιές. Ταιριάζει υπέροχα στα τηγανητά ψάρια, όπως ο μπακαλιάρος ή το σκυλόψαρο, αλλά και στα φρέσκα κουκιά ή παντζάρια.
Πίτες
Στη Λήμνο οι πίτες αποτελούσαν και αποτελούν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Χορτόπιτες, τυρόπιτες, μπουγάτσες, πίτες με τραχανά και τόσες άλλες
Γλυκίσματα
Αναζητήστε τους σαμσάδες, φύλλα ζύμης τυλιγμένα στο σουσάμι και πασπαλισμένα με μέλι. Πολλά σιροπιαστά, γλυκά του κουταλιού, πίτες γλυκές, πασχαλινές κουλούρες, γλυκά με μέλι ή πετιμέζι και τα βενιζελικά, είδος φοντάν με αμύγδαλο και σοκολάτα σκεπασμένα με γλάσο βανίλιας
|
|
|
